Sinh vật gây hại là gì?
Sinh vật gây hại (ví dụ: chim, loài gặm nhấm, côn trùng,…) là mối đe dọa lớn đối với an toàn thực phẩm và dự phù hợp của thực phẩm. Việc nhiễm sinh vật gây hại có thể xuất hiện ở bất kỳ đâu trong chuỗi thực phẩm.
Sinh vật gây hại có thể tấn công và làm ô nhiễm thực phẩm dành cho con người, làm hỏng cấu trúc cơ sở (chẳng hạn như dây cáp điện) và lan truyền các dạng bệnh tất và vi khuẩn có hại có thể gây ngộ độc thực phẩm.
Tuy nhiên, dù cơ sở bạn đang kinh doanh tốt, nhưng không quản lý sinh vật gây hại, sớm hay muộn sẽ là một mối đe dọa đến chất lượng và uy tin doanh nghiệp.
Sự phổ biến của sinh vật gây hại gần con người và chất thải động vật, thức ăn của con người và môi trường tạo cơ hội cho chúng tiếp xúc với thực phẩm như là vật truyền bệnh và tạo điều kiện cho sự lây nhiễm chéo.
Sinh vật gây hại có thể là nguồn tiếp nhận và sau đó bài tiết hoặc truyền mầm bệnh bao gồm Salmonella, E. Coli,lampylobacter và Listeria gây ra ngộ độc thực phẩm.
Luật an toàn thực phẩm quy định rằng các doanh nghiệp, cơ sở trong chuỗi thực phẩm cần phải đảm bảo khả năng bảo vệ chống lại sinh vật gây hại và có các quy trình thích hợp để đảm bảo dịch hại được kiểm soát.
Một số nguồn sinh vật gây hại chính thường gặp phải trong kinh doanh thực phẩm:
STT | Loại sinh vật gây bệnh | Nguồn thực phẩm dễ bị nhiễm |
1 | S. typhimurium, S.enteritidis | Thịt gia cầm sống, trứng, thịt bò, rau quả, trái cây, các sản phẩm bơ sữa |
2 | Bacillus cereus | Cơm, ngũ cốc, đậu, gia vị |
3 | Campylobacter jejuni | Sữa, thịt lợn, các sản phẩm gia súc, nước |
4 | Listeria monocytogenes | Sản phẩm thịt, đặc biệt là thịt lợn, sữa, tồn tại rộng rãi trong tự nhiên đất, phân, động vật, rau hỏng, nước thải, sữa, phô mai và một số thực phẩm đóng hộp từ động vật không đảm bảo vệ sinh |
5 | Escherichia coli | Thịt bò chưa nấu chín, sữa và nước trái cây chưa xử lý, nước ô nhiễm. |
6 | Clostridium botulinum | Các loại thực phẩm đóng hộp không được xử lý kỹ còn sót lại bào tử C. botulinum. |
7 | Clostridium perfringens | Thịt bò, thịt gia cầm; nước thịt và thực phẩm khô hoặc chế biến sẵn |
8 | Nấm mốc | Đất, nước, không khí, thực phẩm |
9 | Norovirus | Thực phẩm bị nhiễm |
10 | Vibrio parahaemolyticus | Hải sản |
Dấu hiệu nhận biết khi có sự xuất hiện của sinh vật gây hại:
- Sự phá hoại nghiêm trọng, sự lộn xộn trong khu vực sản xuất, hư hại cơ sở hạ tầng.
- Phân lốm đốm nhỏ hoặc phân lớn của loài gặm nhấm trong tủ và dưới đồ dùng.
- Trứng gián (gọi là oothecas) thường được tìm thấy trong bóng tối tủ, đặc biệt gắn liền với gỗ các bề mặt.
- Bằng chứng về các lỗ bị gặm.
- Hàng hóa bị gặm nhấm hoặc bao bì.
- Vết dầu mỡ dọc theo tường hoặc vệt đuôi.
- Mồi được lấy từ bẫy dịch hại.
- Dấu chân động vật.
- Vết nước tiểu.
- Xác chết động vật.
- Mùi mốc ở nơi có nhiều côn trùng phá hoại.
- Nhìn thấy sâu bọ sống, đặc biệt là bên trong tủ hoặc trong các khu vực tối.
Phòng ngừa sinh vật gây hại trong thực phẩm
Có 2 bước chính để phòng ngừa: loại bỏ thu hút và ngăn chặn sự xuất hiện của động vật gây hại trong khu vực sản xuất.
1. Các biện pháp ngăn chặn sự xuất hiện của động vật gây hại trong khu vực sản xuất gồm có:
- Tất cả các cửa bên ngoài phải kín, vừa với khung của chúng chặt chẽ không để lại khoảng trống, lổ hổng.
- Lắp lưới chắn ruồi trên các cửa sổ bên ngoài và cửa đi khi cần thiết.
- Bảo đảm mọi khoảng trống xung quanh hệ thống đường ống hoặc cáp xuyên qua các bức tường bên ngoài, lưới trên các rãnh thoát nước,… được che chắn bởi vật liệu như bê tông, có thể ngăn ngừa sự phá hoại của các loại gặm nhấm như chuột.
- Trám đầy các vết nứt trên tường, sàn và trần nhà có thể cung cấp nơi trú ẩn cho côn trùng.
2. Các biện pháp loại bỏ sự thu hút động vật gây hại có thể gồm:
- Kiểm tra tất cả các hoạt động xử lý và bảo quản thực phẩm các khu vực một cách thường xuyên.
- Việc vệ sinh phải được thực hiện thường xuyên bao gồm ở những khu vực khó tiếp cận như dưới/phía sau thiết bị.
- Dọn sạch chỗ đổ tràn ngay lập tức.
- Bảo quản các gói thực phẩm khô đã mở trong hộp đựng có nắp đậy.
- Bảo quản thực phẩm khỏi sàn nhà.
- Kiểm tra bao bì thực phẩm xem có bị hư hỏng không.
- Duy trì khu vực lưu trữ rác thải của bạn để tránh thu hút chuột.
- Đảm bảo thùng rác có nắp đậy chắc chắn.
- Đảm bảo thùng rác đã được dọn sạch và dọn sạch một cách thường xuyên.
- Bất kỳ thảm thực vật nào cũng cần được giữ dưới kiểm soát để ngăn chặn việc cư trú.
- Kiểm soát các cây trồng trong khu vực sản xuất của bạn và kiểm soát để ngăn chặn việc cư trú của động vật gây hại.
- Luân chuyển kho thường xuyên.
- Không nên bỏ đồ ăn thức uống qua đêm.
- Kiểm tra việc giao hàng để phát hiện dấu hiệu hoạt động của sinh vật gây hại.
- Đảm bảo nhân viên biết quy trình thực hiện báo cáo mọi dấu hiệu hoạt động của sinh vật gây hại để hành động có thể được thực hiện.
- Lập hợp đồng diệt côn trùng với các đơn vị bên ngoài là biện pháp tốt nhất, nhưng hãy nhớ rằng điều cuối cùng trách nhiệm đối với bất kỳ vấn đề dịch hại nào đều thuộc về chủ kinh doanh thực phẩm, do đó cơ sở cần phải có quy trình giám sát và kiểm tra liên tục nhằm đảm bảo sinh vật gây hại đã được kiểm soát.