Hormone tăng trưởng là một trong những yếu tố quan trọng trong quá trình phát triển toàn diện của mỗi người. Nó mang lại nhiều lợi ích hấp dẫn, giúp nâng cao chất lượng sống của con người. Vậy cụ thể hormone tăng trưởng là gì và hoạt động ra sao?
Có thể nói rằng, hormone tăng trưởng giữ vai trò vô cùng quan trọng đối với sự phát triển của mỗi người, đặc biệt là chiều cao. Chính vì thế, mỗi người đều nên tìm hiểu để nắm được những thông tin cơ bản về hormone tăng trưởng và có thể dễ dàng theo dõi tình trạng hormone có trong cơ thể mình. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu hormone tăng trưởng là gi? Làm cách nào để kích thích hormone tăng trưởng tự nhiên?
Hormone tăng trưởng là gì?
Hormone tăng trưởng chiều cao hGH (Human growth hormone – HGH) là loại hormone do tuyến yên của não sản xuất, giữ vai trò quan trọng trong sự tăng trưởng của cơ thể, sửa chữa tế bào và trao đổi chất. Hormone này cũng hỗ trợ quá trình phát triển cơ bắp, sức mạnh và hiệu suất tập luyện, đồng thời hỗ trợ quá trình phục hồi sau chấn thương và bệnh tật.
Hormone tăng trưởng giúp kích thích một số hoạt động như tăng vận chuyển các acid amin cần thiết vào mô, tăng tổng hợp protein và tái tạo protein ở gan, đưa các acid béo vào máu, giảm hấp thu glucose ở cơ và mô mỡ, kích thích gan, thận, cơ và một số mô khác tạo ra yếu tố tăng trưởng tương tự insulin (insulin like growth factor – IGF) để tăng phân bào…
Lượng hormone trong cơ thể sẽ thường xuyên bị thay đổi, đặc biệt vào những lúc như vận động, đi ngủ, tâm trạng bị căng thẳng hoặc vui vẻ… Nồng độ GH sẽ bắt đầu tăng lên từ bé, đạt đỉnh ở thời điểm tuổi dậy thì và giảm dần theo tự nhiên khi bước vào độ tuổi trung niên. Trong độ tuổi phát triển, hormone tăng trưởng sẽ giúp kích thích sự phát triển và kéo dài của xương, sụn.
Hiện nay trên thị trường có bán những loại thuốc chứa hormone tăng trưởng là các chế phẩm tổng hợp từ công nghệ sinh học, tái tổ hợp từ gen người, dùng trong điều trị nhiều bệnh lý. Hormone tăng trưởng tự nhiên được tiết ra và hoạt động một cách nhịp nhàng, tinh tế với nhu cầu của cơ thể và đây là điều mà các hormone tăng trưởng nhân tạo không thể làm được.
Hoạt động của hormone tăng trưởng
Hormone tăng trưởng có ảnh hưởng đến gần như toàn bộ các mô bào trong cơ thể, giúp kích thích sự tăng trưởng của tất cả các tế bào cả về kích thước và sự phân bào. Ngoài ra, nó còn ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình trao đổi chất như tăng tổng hợp protein tế bào, tăng sự phân giải mô mỡ để giải phóng năng lượng, giảm sử dụng glucose. GH cũng ảnh hưởng gián tiếp đến sự phát triển của các mô sụn và xương.
Nếu lượng hormone cao hơn hay thấp hơn so với bình thường có thể gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe. Trong trường hợp lượng hormone GH quá thấp sẽ là nguyên nhân chính gây ra tình trạng tầm vóc thấp và bệnh lùn. Chủ yếu là do sự tổn thương vùng dưới đồi hoặc tuyến yên trong quá trình phát triển của thai nhi gây thiếu hụt hormone tăng trưởng bẩm sinh hoặc sau khi sinh gây thiếu hụt hormone tăng trưởng mắc phải.
Còn đối với trường hợp tăng quá cao, khiến cho trẻ bị phát triển quá nhanh dễ gây ra bệnh khổng lồ, điều này không hề tốt đối với sức khỏe của trẻ. Nếu hiện tượng này gặp ở người trưởng thành rất có khả năng sẽ gây ra bệnh to đầu chi, dễ khiến người bệnh bị tự ti về ngoại hình.
Quá trình sản xuất hormone GH được cơ thể điều hoà theo nhịp sinh học và phù hợp với nhu cầu phát triển trong từng giai đoạn cuộc đời. Vì vậy việc theo dõi chỉ số hormone tăng trưởng trong cơ thể là rất quan trọng.
Cách kích thích hormone tăng trưởng tự nhiên
Hormone GH được cơ thể tiết ra cả ngày. Vào ban đêm sẽ được tiết ra với lượng nhiều hơn, đặc biệt nếu bạn đi ngủ vào khung giờ vàng, tức từ 21 – 2 giờ sáng và từ 5 – 7 giờ sáng. Một số cách giúp kích thích hormone tăng trưởng một cách tự nhiên:
Giảm mỡ cơ thể
Việc sản xuất hormone tăng trưởng có liên quan trực tiếp đến lượng mỡ trong cơ thể người. Với những người có lượng mỡ bụng cao sẽ làm giảm sản xuất hormone GH và tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh lý tiềm ẩn khác. Bên cạnh đó nhiều nghiên cứu cho thấy, những người mắc bệnh béo phì có mức GH và IGF-1 (loại protein liên quan đến tăng trưởng) thấp hơn so với người bình thường.
Mỡ bụng là loại mỡ dự trữ nguy hiểm nhất cơ thể, ảnh hưởng nhiều đến sức khoẻ. Việc giảm trọng lượng cơ thể, đặc biệt là giảm mỡ bụng sẽ góp phần ngăn chặn nhiều bệnh nguy hiểm, tối ưu hoá mức hormone GH và tăng hormone tăng trưởng một cách tự nhiên, hiệu quả, an toàn.
Nhịn ăn gián đoạn
Đây là mô hình ăn uống xoay vòng giữa thời gian ăn và nhịn ăn. Cách này không quy định về loại thực phẩm được bổ sung mà chỉ đưa ra những mốc thời gian nên ăn. Hiểu đơn giản, nhịn ăn gián đoạn nghĩa là kéo dài thời gian nhịn ăn lâu hơn so với bình thường.
Theo nhiều nghiên cứu, nhịn ăn gián đoạn giúp kích thích lượng hormone GH theo hai cách đó là giảm mỡ cơ thể và duy trì nồng độ insulin ở mức thấp để kích thích sản xuất GH. Để chắc chắn, bạn có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi thực hiện phương pháp này.
Bổ sung arginine
Arginine là một loại acid amin cần thiết cho quá trình sinh tổng hợp protein. Đây là cách làm tăng hormone GH một cách đơn giản, dễ thực hiện. Hiện nay mọi người lại có xu hướng sử dụng arginine kết hợp với luyện tập thể thao, tuy nhiên điều này lại chỉ làm tăng ít hoặc thậm chí không làm tăng lượng GH trong cơ thể.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, chỉ nên bổ sung arginine và không luyện tập thể thao làm tăng đáng kể nồng độ GH. Bổ sung khoảng từ 100 hoặc 250 mg arginine trên mỗi kg trọng lượng cơ thể giúp làm tăng khoảng 60% nồng độ GH khi ngủ.
Giảm lượng đường tiêu thụ
Bởi insulin có thể làm giảm lượng GH được sản sinh, chính vì thế thông qua việc giảm bổ sung các thực phẩm chứa nhiều carbohydrate, đường cũng sẽ làm giảm lượng insulin được tiết ra và giúp tăng lượng hormone tăng trưởng trong cơ thể. Những thực phẩm bạn tiêu thụ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển cũng như sức khỏe của bạn, vì vậy hãy xây dựng một chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh và phù hợp.
Việc tiêu thụ quá nhiều đường có thể làm tăng cân, béo phì hay dẫn đến bệnh lý đái tháo đường. Theo các nghiên cứu, nồng độ GH của người khoẻ mạnh bình thường cao gấp 3 lần so với người bệnh đái tháo đường.
Tránh ăn trước khi ngủ
Thời điểm vàng để tuyến yên tiết ra hormone tăng trưởng đó là vào buổi đêm, lúc đi ngủ. Nếu ăn trước khi ngủ sẽ làm tăng nồng độ insulin của cơ thể bởi nó phải hoạt động để làm giảm lượng đường trong máu và đồng thời điều này cũng ngăn chặn việc sản xuất hormone tăng trưởng vào ban đêm.
Luyện tập cường độ cao
Tập thể dục thường xuyên là cách hiệu quả nhất để kích thích tuyến yên tiết ra hormone tăng trưởng. Lượng hormone được tiết ra sẽ phụ thuộc vào hình thức luyện tập, cường độ và lượng thức ăn được tiêu thụ trong lúc tập luyện. Việc chạy bộ kết hợp xen kẽ với các bài tập luyện khác giúp tăng lượng hormone GH đáng kể và giảm tối đa lượng mỡ tích tụ trong cơ thể.
Hy vọng những thông tin có thể giúp bạn hiểu rõ hormone tăng trưởng là gì và những cách kích thích hormone tăng trưởng tự nhiên cho cơ thể. Bạn hãy nhanh chóng xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh và tập luyện đều đặn để phát triển thể chất, tăng cường sức khỏe và ngăn ngừa được nhiều bệnh tật nhé!
