Vi trùng là những sinh vật cực nhỏ bé mà chúng ta không thể nhìn thấy bằng mắt thường nhưng có sức ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe con người, động vật và thực vật.
Tiếp xúc với các loại vi trùng khác nhau có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch, giúp ngăn ngừa bệnh hen phế quản, dị ứng và các rối loạn miễn dịch khác. Vì vậy, việc duy trì vệ sinh cá nhân và môi trường sống là rất quan trọng để phòng tránh những bệnh này.
Vi khuẩn và vi trùng hiện diện ở khắp mọi nơi trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta, nên việc giữ sạch sẽ là một biện pháp thiết yếu để bảo vệ sức khỏe. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu sâu hơn về vi trùng, ổ chứa vi trùng, cũng như cách phòng ngừa.
Vi trùng là gì?
Vi trùng là một thuật ngữ thông thường dùng để chỉ các vi sinh vật gây bệnh bao gồm vi khuẩn, virus, nấm và ký sinh trùng. Chúng là các sinh vật cực kỳ nhỏ bé, thường chỉ có thể nhìn thấy qua kính hiển vi và có khả năng gây ra các bệnh nhiễm trùng ở người, động vật và thực vật.
- Vi khuẩn: Là những vi sinh vật đơn bào, có thể tự sinh sản và tồn tại ở nhiều môi trường khác nhau.
- Virus: Là các tác nhân gây bệnh nhỏ hơn vi khuẩn và không thể tự sinh sản mà cần xâm nhập vào tế bào chủ để nhân lên.
- Nấm: Bao gồm các loài nấm men và nấm mốc, có thể gây nhiễm trùng, đặc biệt là ở những người có hệ miễn dịch suy yếu.
- Ký sinh trùng: Là các sinh vật sống nhờ vào cơ thể chủ để tồn tại và phát triển bao gồm các loại giun sán và động vật nguyên sinh.
Vi trùng có thể gây ra nhiều loại bệnh khác nhau, từ nhẹ như cảm lạnh thông thường đến nghiêm trọng như bệnh lao, HIV/AIDS và sốt rét.
Vi trùng có ở đâu?
Đất
Vi khuẩn trong đất có thể có lợi cho trẻ em, nhưng cũng tiềm ẩn một số nguy hiểm. Hãy tránh để trẻ chơi ở những nơi có phân động vật. Đảm bảo rằng con bạn đã được tiêm đầy đủ vắc xin DTaP và Tdap để bảo vệ chống lại bệnh uốn ván từ các vết cắt hoặc trầy xước.
Động vật
Các khu vực như vườn thú, trang trại giáo dục và triển lãm trường học là những nơi tuyệt vời để trẻ em học hỏi, nhưng cũng là điểm lý tưởng cho vi khuẩn lây lan.
Trẻ nhỏ có nguy cơ cao bị lây nhiễm trong môi trường này. Hãy tránh để trẻ mang thức ăn, đồ uống, bình sữa, núm vú giả hoặc đồ chơi vào khu vực có động vật. Luôn đảm bảo trẻ rửa tay sau khi tiếp xúc với động vật.
Vật nuôi
Thú cưng và trẻ em thường là bạn thân thiết, nhưng vật nuôi có thể truyền vi khuẩn, virus và ký sinh trùng cho trẻ qua chất thải, nước bọt hoặc vảy da. Đồ chơi và bát ăn của thú cưng có thể trở thành nguồn lây nhiễm vi khuẩn như Salmonella và E. coli.
Vì vậy, trẻ em cần phải luôn rửa tay sau khi chạm vào vật nuôi, đồ chơi, bát đĩa, thức ăn của thú cưng và nên tránh hôn thú cưng để giảm nguy cơ lây nhiễm.
Kệ đựng bàn chải đánh răng
Kệ đựng bàn chải đánh răng là một trong những nơi chứa nhiều vi khuẩn nhất. Đặc biệt nếu được đặt gần bồn cầu, nguy cơ nhiễm khuẩn càng cao. Để giữ kệ sạch sẽ, hãy vệ sinh kệ bằng chu trình nhiệt độ cao của máy rửa chén hoặc rửa hàng tuần bằng nước nóng và khăn lau khử trùng.
Tủ lạnh
Tủ lạnh có thể là nơi tích tụ nhiều vi khuẩn từ đồ gia vị mở, gói thịt bị rò rỉ và sữa hỏng. Những vi khuẩn như Salmonella, Campylobacter và Norovirus có thể gây khó chịu cho dạ dày và tiêu chảy. Để đảm bảo an toàn, hãy lưu trữ thực phẩm đúng cách và thường xuyên rửa, khử trùng tường và kệ tủ lạnh.
Sàn nhà
Với các sự cố tràn thức ăn, dầu mỡ và sự đi lại thường xuyên của người và thú cưng, sàn bếp có thể là nơi không an toàn để trẻ chơi. Tuy nhiên, các khu vực khác trong nhà cũng có thể bị bẩn. Thảm và sàn cứng là nơi lý tưởng cho mạt bụi, nấm mốc, các hạt thức ăn, bụi bẩn từ bên ngoài và thậm chí là côn trùng trú ngụ.
Những tác nhân này có thể gây dị ứng và kích hoạt cơn hen suyễn. Nấm gây bệnh chân vận động viên và giun đũa cũng có thể ẩn nấp trên sàn nhà.
Chỗ nước đọng
Những chỗ nước đọng như ao, xô nước mưa dưới mái nhà bị dột hoặc vũng nước trong lốp xe sau cơn bão có thể là nơi hấp dẫn để trẻ chơi. Tuy nhiên, đây cũng là nơi sinh sản của nấm mốc, vi khuẩn và côn trùng như muỗi, có thể truyền virus và các bệnh khác như sốt xuất huyết Dengue….
Vi trùng ở trường học
Một nghiên cứu cho thấy số lượng vi trùng trên đài phun nước trong lớp học còn nhiều hơn trên bệ xí. Khay cà phê bằng nhựa cũng là nơi chứa nhiều vi khuẩn. Để ngăn ngừa vi khuẩn lây lan, các nhà nghiên cứu khuyến cáo nên sử dụng chất khử trùng tay và khử trùng bàn học hàng ngày.
Trong phòng treo đồ
Trẻ em đi học ở các trường mẫu giáo thường là những người dễ mang chấy do tiếp xúc trực tiếp. Mặc dù ít phổ biến hơn, trẻ cũng có thể lây chấy khi chia sẻ mũ, lược, bàn chải hoặc quần áo. Để phòng ngừa, một số trường đã chỉ định móc và khối áo choàng riêng biệt và yêu cầu trẻ cất mũ trong túi áo hoặc tay áo.
Nơi chơi thể thao và phòng tập thể dục
Các trường học và trung tâm chăm sóc ban ngày, đặc biệt là những nơi có thiết bị thể thao hoặc sân chơi, là điểm nóng về sự lây lan của vi khuẩn như MRSA (Staphylococcus aureus kháng methicillin). Vi khuẩn tụ cầu xâm nhập vào cơ thể qua các vết cắt và vết thương hở. Chia sẻ khăn và chơi các môn thể thao tiếp xúc như đấu vật là những cách dễ làm vi khuẩn lây lan.
Cách phòng tránh vi trùng
Từ việc ngoáy mũi, lau mặt cho đến cắn móng tay đều dễ gây nhiễm và lây lan vi trùng, phần lớn vì chúng không thường xuyên rửa tay. Tuy nhiên, rửa tay là hàng rào phòng vệ đầu tiên chống lại cảm lạnh, cúm và các bệnh truyền nhiễm khác.
Hãy khuyến khích mọi người rửa tay trước khi xử lý thức ăn và sau khi sử dụng phòng tắm, hắt hơi, ho hoặc xì mũi. Dạy trẻ sử dụng nước ấm và xà phòng, chà tay trong khoảng 20 giây, đảm bảo làm sạch giữa các ngón tay, dưới móng tay và trên mu bàn tay. Thuốc khử trùng tay chứa ít nhất 60% cồn là lựa chọn tốt, nhưng chúng không loại bỏ bụi bẩn và có thể gây nguy hiểm nếu nuốt phải. Để đảm bảo an toàn, nên sử dụng xà phòng và nước để rửa tay.
Đối với việc làm sạch mặt bàn, sàn nhà và các bề mặt khác, xà phòng và nước có thể làm giảm bụi bẩn và vi khuẩn. Tuy nhiên, để khử trùng các bề mặt này, sử dụng dung dịch tẩy hoặc Hydro Peroxide có thể tiêu diệt vi khuẩn. Để đảm bảo hiệu quả, chất khử trùng cần tiếp xúc với bề mặt ít nhất một phút trước khi rửa sạch và để khô tự nhiên.
Ngay cả khi không lo lắng về vi khuẩn, vẫn có những điều cơ bản quan trọng để giữ cho gia đình khỏe mạnh và hạnh phúc:
- Sử dụng thớt và dụng cụ riêng biệt cho thực phẩm chín và thực phẩm sống như thịt, gia cầm và hải sản.
- Rửa mặt bàn, dụng cụ và thớt bằng nước xà phòng nóng.
- Sử dụng nhiệt kế thực phẩm để đảm bảo thịt được nấu đến nhiệt độ an toàn: Thịt đến 145°F (63°C), thịt xay đến 160°F (71°C) và thịt gà/gà tây đến 165°F (74°C).
- Không để thức ăn ở ngoài trong quá 2 giờ.
- Khử trùng quầy bếp trước và sau khi chuẩn bị thực phẩm, sử dụng khăn giấy hoặc khăn lau có chất khử trùng.
- Thường xuyên khử trùng các bề mặt trong phòng tắm, đặc biệt khi có người trong nhà bị ốm.
- Rửa tay thường xuyên, đặc biệt là trước và sau khi chuẩn bị thực phẩm, sau khi đi vệ sinh hoặc thay tã lót, sau khi chăm sóc thú cưng và khi tay bẩn.
Tóm lại vi trùng có thể xuất hiện ở bất cứ nơi nào xung quanh chúng ta và gây ra nhiều bệnh lý nghiêm trọng. Hy vọng với những thông tin trên đây đã giúp bạn biết cách bảo vệ cho bản thân và gia đình.
